Nhật Bản nổi tiếng là quốc gia coi trọng lễ nghi và phép tắc, và văn hóa ẩm thực của họ cũng không nằm ngoài quy luật đó. Từ cách dùng đũa đến vị trí chỗ ngồi, mỗi hành động tại bàn ăn đều phản ánh sự tôn trọng và hiểu biết của bạn về đất nước này.
Lời cầu nguyện trước và sau bữa ăn
Trong trong văn hoá Nhật Bản, việc dùng bữa là một nghi thức trang trọng, thể hiện lòng biết ơn sâu sắc đối với những người đã chuẩn bị thức ăn và các nguyên liệu tạo nên bữa ăn.
Trước khi bắt đầu, người Nhật thường chắp tay và nói “Itadakimasu” (xin nhận bữa ăn này). Đây là lời cảm ơn đối với mọi thứ đã hy sinh để tạo ra món ăn. Khi kết thúc, họ nói “Gochisou-sama deshita” (Cảm ơn vì bữa ăn thịnh soạn), một lời cảm ơn gửi đến chủ nhà hoặc người đã chiêu đãi. Là khách, bạn nên thực hiện nghi thức này để thể hiện sự lịch thiệp.
Nghệ thuật dùng đũa: Những điều tuyệt đối cấm kỵ
Đũa là dụng cụ trung tâm của bữa ăn Nhật, và việc sử dụng chúng có vô số quy tắc khắt khe.
Điều cấm kỵ hàng đầu là cắm đũa thẳng đứng vào bát cơm. Hành động này gợi liên tưởng đến nghi thức cúng tế trong đám tang Phật giáo, mang điềm xui xẻo và cái chết.
Một lỗi sai phổ biến khác là dùng đũa lật qua lật lại hoặc chạm vào các món ăn trên đĩa chung nếu bạn chưa quyết định gắp món nào (Mayoi-bashi). Hãy chọn món trước, sau đó đưa đũa ra gắp thẳng. Đặc biệt, hãy nhớ chuyển thức ăn từ đĩa chung vào bát/đĩa riêng của mình trước khi đưa lên miệng; không gắp trực tiếp từ đĩa chung vào miệng.
Khi cần đặt đũa xuống, đừng bao giờ gác đũa ngang miệng bát (Watashi-bashi). Thay vào đó, hãy đặt chúng ngay ngắn lên gác đũa (hashioki) hoặc đặt trên khay/bao đũa kèm theo. Cuối cùng, tránh dùng đũa của mình để truyền thức ăn cho người khác, một hành vi được coi là gợi nhớ đến nghi thức hỏa táng.
Rót đồ uống và tiếng động thú vị
Tại bàn ăn Nhật, việc rót đồ uống là một hành vi thể hiện sự quan tâm và gắn kết xã hội. Đừng tự rót cho mình. Hãy chủ động rót nước, trà hoặc rượu sake cho những người xung quanh. Sau đó, bạn sẽ được đáp lại bằng hành động tương tự. Khi nâng ly, hãy cùng nhau hô vang “Kampai!”.
Đối với nhiều người nước ngoài, hành động hút xì xụp khi ăn mì (như Ramen hay Soba) có thể bị coi là thô lỗ. Tuy nhiên, ở Nhật Bản, việc tạo ra tiếng động khi ăn (đặc biệt là mì và súp) lại là một dấu hiệu tốt. Nó thể hiện rằng bạn đang thưởng thức món ăn và đó là một lời khen gián tiếp gửi đến đầu bếp hoặc chủ nhà.
Lễ nghi trong không gian riêng
– Vị trí ngồi: Khi được mời đến nhà hoặc nhà hàng sang trọng, bạn không nên tùy tiện chọn chỗ. Hãy nhường vị trí ưu tiên cho người lớn tuổi hoặc người có địa vị cao hơn, hoặc chờ chủ nhà/chủ tiệc chỉ định.
– Tipping: Ở Nhật, tuyệt đối không để lại tiền tip (O-rei). Dịch vụ đã được bao gồm và việc đưa thêm tiền có thể bị coi là xúc phạm, ngụ ý rằng bạn đang trả tiền cho dịch vụ mà họ nên cung cấp một cách tự nguyện.
– Vệ sinh cá nhân: Nếu cần dùng tăm xỉa răng, hãy làm việc đó một cách kín đáo. Người Nhật, đặc biệt là phụ nữ, thường vào nhà vệ sinh để xỉa răng.
– Warikan (Văn hóa chia tiền): Việc mỗi người tự trả phần chi phí của mình khi đi ăn uống hoặc vui chơi là một nét văn hóa rất văn minh và phổ biến, được gọi là Warikan. Hãy luôn chuẩn bị tâm lý và tiền mặt để chia sẻ hóa đơn một cách sòng phẳng.
Việc hiểu và tuân thủ những quy tắc này không chỉ là sự lịch sự mà còn là một cách tuyệt vời để tôn vinh văn hóa phong phú của Nhật Bản.
Thông tin được Phòng truyền thông Trường Cao đẳng Dược Sài Gòn và Trường Đại học Lương Thế Vinh tổng hợp và chia sẻ, hy vọng sẽ giúp các bạn có một trải nghiệm đầy thú vị!
