Nhật Bản một số loại hình nghệ thuật sân khấu lâu đời vẫn còn lưu truyền đến ngày nay như kịch Kabuki, kịch Kyogen, kịch Noh. Bài viết sau chúng ta sẽ tìm hiểu về Kịch Noh nổi tiếng tại Nhật Bản nhé!
- Văn hóa dùng đũa của người Nhật Bản, bạn có biết?
- Văn hóa hút thuốc lá và quy định về việc hút thuốc lá ở Nhật Bản
- Tổng hợp những cuốn sách hay về Văn hóa Nhật Bản
Kịch noh – Nghệ thuật sân khấu đặc sắc Nhật Bản
Tìm hiểu về kịch Noh Nhật Bản
Ở Nhật Bản, kịch Noh là một trong những loại hình kịch nghệ thuật đặc sắc có truyền thống trường tồn và nổi tiếng trên toàn thế giới. Kịch Noh ban đầu còn có tên gọi là Sarugaku, được xây dựng dựa trên bài hát Utai và âm nhạc Hayashi trình diễn trên một sân khấu còn được gọi là sân khấu Noh.
Kịch Noh có nét đặc trưng phổ biến là dùng chiếc mặt nạ (gọi là Nomen) để che mặt mỗi khi biểu diễn. Loại hình kịch Noh có đến 200 loại mặt nạ, mặt nạ Nomen được thiết kế theo kiểu cổ xưa cho diễn viên mang khi lên sân khấu. Tùy vào cảnh diễn, hướng nhìn mà diễn viên có thể làm cho Nomen lúc như cười lúc khóc. Nomen được phân loại làm 5 mặt nạ chính là Thần, Nam, Nữ, Cuồng (kỳ lạ) và quỷ, hầu hết các mặt nạ này được tiện từ loại gỗ Hinoki. Trong đó mặt nạ quỷ được chạm khắc trên nền gỗ cứng rất công phu và tinh xảo nhất và mặt nạ dành cho nữ được chạm khắc trên gỗ mềm những cũng rất tinh tế.
Một số mặt nạ sử dụng trong biểu diễn kịch Noh
Xuất xứ và một số vai diễn trong kịch Noh Nhật Bản
Kịch Noh có xuất xứ không chính xác nhưng được người Nhật cho rằng nó được truyền từ Trung Quốc trong khoảng thế kỷ thứ 7 và phát triển từ thế kỷ XIV và XV, sau đó được giới Samuri ưu chuộng trở thành nét văn hóa truyền thống.
Nhà lãnh đạo vĩ đại của Kịch Noh cũng là người biểu diễn, nhà soạn kịch thiên tài Kannami (1333-1384) và Zeami (1363-1443) con trai của ông.
Từ thời kỳ của Zeami đến thời kỳ Edo những năm 1868 – 1912 kịch Noh rất thịnh hành. Nhưng cũng có một thời kịch Noh bị suy yêu khi chỉ còn thấy xuất hiện leo nheo vài buổi biểu diễn không chuyên. Đến hiện tại, kịch Noh không được người Nhật ưa chuộng nữa, tuy nhiên vẫn có một số diễn viên tâm huyệt, chuyên nghiệp đi biểu diễn kịch Noh khắp trên đất nước mặt trời mọc.
Một số vai diễn trong kịch Noh:
Kịch Noh được phân gồm 4 vai diễn chính: shite, waki, kyōgen, và hayashi.
- Shite: là nhân vật chính dẫn dắt trong vở kịch. Trong các vở kịch mà shite lúc đầu là con người rồi sau đó biến thành quỷ thì vai diễn ban đầu là mae-shite còn vai diễn sau là nochi-shite.
- Shitetsure: Bạn diễn cùng shite. Đôi khi shitetsure được viết tắt là tsure, mặc dù thuật ngữ này sử dụng cho cả shitetsure và wakitsure.
- Kōken: với vai trò là người giúp việc trên sân khấu, thường có từ 1 – 3 người.
- Jiutai: là dàn hợp xướng, thường có 6 – 8 người.
- Waki: vai phụ trợ làm nền cho shite.
- Wakitsure hoặc Waki-tsure: là bạn diễn cùng của waki.
- Kyōgen: diễn aikyōgen, một số vở kịch hài ngắn được diễn trong giờ tạm nghỉ của kịch Noh hoặc biểu diễn riêng biệt giữa các vở kịch Noh riêng lẻ.
- Hayashi hay hayashi-kata: là các nhạc công chơi bốn nhạc cụ được sử dụng trong kịch Noh: sáo, trống okawa hay ōtsuzumi, trống kotsuzumi, và trống cái taiko. Sáo được chơi trong kịch noh được gọi là nōkan hay nohkan.
Một số thành viên với vai trò khác nhau trong kịch Noh
Qua bài viết chắc hẳn chúng ta đã hiểu rõ về Kịch Noh loại hình nghệ thuật truyền thống Văn hóa Nhật Bản. Mong rằng với những nét đặc trưng riêng biệt của mình, kịch Noh sẽ tiếp tục được lưu giữ trường tồn theo thời gian.
Nguồn: duhocdieuduongnhatban.net
